Cenabet, cenabetlik, cünup, cünüp, Gusül ne demektir? Gusül abdesti nasıl alınır? Gusül abdestini bozan şeyler ve ‘kadın gusul abdestini nasıl alır’ı bu yazımızda anlatmaya çalıştık.
GUSÜL NEDİR?
Gusül, cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmî kirlilik hallerinden kurtulmak için gerekli olan dinî temizlik demektir. Kur’an-ı Kerim’de, “eğer cünüp iseniz, iyice temizlenin (yıkanın)” buyurulmaktadır (Nisa 4/43; Maide 5/6). Hz. Peygamber’in hadis ve uygulamalarıyla da, cünüplük halinde veya hayız ve nifas sonrasında gusletmek farz kılınmıştır (Buharî, Gusül, 28; Müslim, Hayız, 87, 88).
Gusül, tepeden tırnağa kadar vücudun her tarafını hiçbir yer kuru kalmayacak şekilde yıkamaktır.
BOY / GUSÜL ABDESTİ ALINMASINI GEREKTİREN DURUMLAR
Erginlik çağına gelmiş her Müslüman erkeğin ve kadının şu durumlarda boy abdesti alması gerekir.
1- Meni gelsin veya gelmesin cinsel ilişkide bulunmak, uyku ya da uyanıklık halinde orgazm olmak (şehvetle meninin gelmesi), guslü gerektirir. (Uyku halinde orgazm olmaya İHTİLAM denir, buna halk arasında ‘Rüyalanmak’ da deniyor)
2- Hayız (kadının adet görmesi) ve nifas (lohusalık) hallerinin sona ermesi. Bu hallerde gusletmek farzdır.
Bazı durumlarda da gusletmek, sünnet veya müstehabdır. Mesela; Hac ve Umre yapmak maksadıyla Mekke ve Medine’ye girmeden önce, hac mevsiminde Mina ve Müzdelife’de bulunmadan önce; yağmur duasından önce; herhangi bir hayırlı iş için müslümanlarla bir araya gelmeden ve mübarek gecelerde gusletmek sünnet ve müstehabdır. Namaz için alınan abdest “küçük abdest” kabul edilerek, gusle “büyük abdest” veya “boy abdesti” adı verilmektedir.
GUSLÜN FARZLARI
Guslün farzları 3’tür.
1) Ağza su alıp boğaza kadar çalkalamak.
2) Buruna su çekmek ve yıkamak.
3) Tepeden tırnağa bütün vücudu yıkamak. Vücut yıkanırken en ufak bir yerin kuru kalmamasına dikkat edilmelidir. Aksi taktirde gusül yerine gelmemiş olur. Onun için kulaklar, göbek çukuru, saç, sakal ve bıyıkların dipleri iyice yıkanır.
GUSLÜN SÜNNETLERİ
1) Gusle besmele ve niyet ile başlamak.
2) Avret yerini yıkamak ve bedenin herhangi bir yerinde pislik varsa onu temizlemek.
3) Gusülden evvel abdest almak.
4) Abdestten sonra, önce üç defa başa, sonra üç defa sağ, üç defa da sol omuza su dökerek her defasında bedeni iyice oğuşturmak.
5) Guslederken çok fazla veya çok az su kullanmaktan kaçınmak.
6) Kimsenin göremeyeceği bir yerde yıkanmak.
7) Tenha bir yerde yıkanılsa bile, avret yerini açmamak.
8) Guslederken konuşmamak.
9) Gusül bitince bedeni bir havlu ile kurutmak
10) Gusülden sonra çabucak giyinmektir.
Gusül Abdesti Nasıl Alınır ? Gusüle Nasıl Niyet Edilir ?
Gusülde niyet Şafii’de farz, Hanefi’de ise sünnettir. Niyet, kalpten geçen mana demektir. Bu itibarla, yıkanırken, “Cünüplükten temizlenmeye niyet ettim” diye kalbinden geçirmesi dahi niyettir. Mutlaka diliyle de söylemesi gerekmez. Bu yüzden, denizin kenarından geçen kimse kaza ile suya düşse de bedeninin tümü ıslansa gusül yapmış kabul edilir. Niyet etmemiş olması gusle engel teşkil etmez. Yeter ki, bedeninde kuru yer kalmamış olsun. Yine de “niyet ettim cünüplükten temizlenmeye” demek şüpheden kurtulmaya sebeptir.
Guslün adabı aynen abdest adabı gibidir. Gusletmek isteyen kimse önce besmele çekerek gusle niyet eder. Ellerini bileklerine kadar yıkar ve üzerinde yapışıp kurumuş bir şey varsa onları temizler. Sonra herhangi bir pislik olmasa bile avret yerlerini ve uyluklarını yıkar. Sonra sağ avucu ile ağzına bolca su alarak iyice çalkalar; bunu üç defa tekrar eder; oruçlu değilse suyun boğazına ulaşmasını sağlar. Sonra yine sağ eli ile burnuna üç defa su çekerek iyice temizler. Bundan sonra namaz abdesti gibi bir abdest alır. Şayet yıkandığı yere su toplanıyorsa, ayakları, abdest alırken değil gusülden çıkarken yıkar. Abdest aldıktan sonra, önce başına, sonra sırayla sağ ve sol omuzlarına üçer defa su döker. Her defasında vücudun her tarafını iyice ovuşturur. Hiçbir yerinin kuru kalmaması için dikkat eder. Bunun için saçlarının, sakallarının diplerine, göbeğinin içine suyun ulaşmasını sağlar. Eğer vücudunun bir yerinde, herhangi bir yaradan dolayı ilaç veya sargı varsa ve fazla su bunlara zarar verecekse, bunların üzerinden suyu hafifçe geçirmekle yetinir; bu da zarar verirse sadece eliyle üzerini mesheder.
Yıkanırken:
Gusülde dua okunmaz, üzerinde bir örtü yoksa kıbleye dönülmez ve gereksiz yere konuşulmaz. İşte farzlarına ve sünnetlerine riayet edilerek yapılan gusül budur.
Gusül yapması gereken bir kimse, ağzına ve burnuna su alıp iyice çalkaladıktan sonra akar bir suya, denize veya büyük bir havuza girerek vücudunun her tarafını ıslatırsa gusül yapmış olur.
Eğer vücudunun bir yerinde, herhangi bir yaradan dolayı ilaç veya sargı varsa ve fazla su bunlara zarar verecekse, bunların üzerinden suyu hafifçe geçirmekle yetinir; bu da zarar verirse sadece eliyle üzerini mesheder.
GUSÜLSÜZ YAPILMAYAN İŞLER
Cünüb bir kimsenin veya hayız ve nifas halindeki bir kadının bu durumdayken yapması haram olan hususlar, şunlardır:
1 – Namaz kılmak
2 – Kur’an niyetiyle Kur’an’dan bir parça okumak (ancak dua niyetiyle okumak caizdir. Ayrıca Kur’an ayetlerini çocuklara kelime kelime öğretmek, Kelime-i Şehadet getirmek, tesbih ve tekbirde bulunmakta da sakınca yoktur).
3 – Kur’an-ı Kerîm’e ve onun en ufak bir parçasına dokunmak ya da tutmak (fakat bitişik olmayan bir kılıf veya kutu içerisinde ise tutmak caizdir)
4 – Kabe-i Muazzamayı tavaf etmek ve zaruret olmadığı halde bir mescide girmek ve içinden geçmek
5 – Üzerinde ayet yazılı olan bir levhayı veya buna benzer bir şeyi tutmak.
Cünüp olarak denize giren kimse gusül abdesti almış olur mu?
Gusül ile ilgili ayette (Maide 5/6) bütün vücudun kuru bir yer kalmayacak şekilde tamamen yıkanması emredilmektedir. Bunun yanında bazı fakihlere göre ağız ve burnun içinin de yıkanması gerekir. Buna göre, denize giren kimse, ağız ve burnun içini yıkaması halinde, gusletmiş olur.
İdrardan sonra gelen akıntı guslü gerektirir mi?
İdrardan sonra gelen ve prostatın salgılarından olan yapışkan, beyaz ve bulanık sıvıya vedy denir. Bazen ağır yük taşımaktan dolayı da gelebilir. Vedy abdesti bozmakla birlikte, guslü gerektirmez. Hanefî mezhebine göre vedy necaset-i galiza, yani kaba pislik olduğundan, dağıldığında el ayasını kaplayacak kadar çamaşıra bulaşması halinde namaza manidir; yıkanması gerekir.
Lens gusle engel midir?
Gusülde gözün iç kısmını yıkamak farz olmadığından lens takmak gusle engel değildir.
Spiral kullanmak gusle engel midir?
Spiralin kullanmak guslü gerektirmediği gibi, gusle de engel değildir.
Diş kaplatmak veya dolgu yaptırmak caiz midir, bunları yapmak gusle engel midir?
Mazerete binaen diş doldurmak ve kaplatmak caiz olup abdest ve guslün sıhhatine mani değildir. Ancak çıkarılıp takılabilen dişlerin gusülde ağzı yıkarken çıkarılması gerekir.
Fitil kullanan kişinin boy abdesti alması gerekir mi?
Fitil kullanmak gusül almayı gerektirmez.