İslâm dini temizliğe büyük önem vermiştir. Vücut, elbise ve çevredeki necâsetin, her bir zerresinin en iyi bir şekilde temizlenmesi arzu edilmektedir.
Namazı, iş elbisesi ile ve büyüklerin yanına çıkamayacak elbise ile ve pis kokulu elbise ve çorap ile kılmak mekruhtur (Mekruh; yapılması dinen doğru bulunmayan, terk edilmesi istenen, yapılmaması yapılmasından daha uygun olan davranışlardır). Başka elbisesi yoksa, mekruh olmaz. Parası varsa, alması gerekir.
Önemli kimselerin huzuruna çıkan kimsenin şık, temiz elbise giymesi gerekir. Allahü teâlânın huzuruna durulduğu zaman, buna daha çok dikkat etmeli, büyüklerin karşısına çıkılamayan elbise ile namaz kılmamalıdır! Kur’an-ı kerimde mealen, (Her namaz kılarken, süslü [temiz, sevilen, güzel] elbiselerinizi giyiniz) buyuruluyor. (Araf 31)
Bir hadis-i şerifte de buyuruluyor ki: (Namaz kılarken en iyi elbisenizi giyinin. Allahü teâlâ, kendisi için ziynetlenmeye, süslenmeye en layık olandır.) [Beyheki]
NECÂSET (Necâsetten Taharet) nedir ?
Necâset, hakîki ve maddî pislik, kirlilik anlamına gelir. Bundan temizlenmeye de ‘necâsetten taharet‘ denir. Namazın şartlarından birisi de necâsetten taharettir. Namazın sahih olması için, beden, elbise ve namaz kılınacak yerlerin temiz olması şarttır. İslâm dini temizliğe büyük önem vermiştir.
Vücut, elbise ve çevredeki necâsetin, her bir zerresinin en iyi bir şekilde temizlenmesi arzu edilmektedir. İdeal olan bu olmakla birlikte, böyle bir temizlik her zaman mümkün olmayabilir. Bu sebeple, dindeki kolaylık ilkesinden hareketle, ibadetler için gerekli maddî temizliğin alt sınırını belirlemede ölçüler getirilmeye çalışılmıştır.
Üzerinde kan, idrar vb. necaset bulunan kimse namaz kılabilir mi?
Bu aynı zamanda, namazın sahih olması için gerekli olan temizliğin alt sınırıdır.
Namazın sıhhatine mani olup olmaması bakımından necâsetler ikiye ayrılır:
Necâset-i galîza; ağır necâset anlamına gelmekte olup, insan dışkı ve idrarı, vücudun herhangi bir yerinden akan kan, irin, kusmuk, meni, âdet veya lohusalık kanı; eti yenmeyen hayvanların dışkı, idrar ve salyaları, eti yenen hayvanlardan kümes hayvanlarının pislikleri, akan kan; şarap, leş, bu grup necâsettendir. Namaz kılanın vücudunda, elbisesinde veya namaz kıldığı yerde bir dirhemden (2,08 gr.) fazla bulunması halinde namaza manidir. Mayi olması hâlinde, avuç ayası kadar bir sahayı kaplarsa namaz sahih olmaz.
Necâset-i hafîfe; hafif olan necâset anlamına gelmektedir. At ve kümes hayvanları dışındaki eti yenen ehlî hayvanların dışkı ve idrarları ile kuşların pislikleri bu tür necasettendir. Bunların beden veya elbisenin 1/4 `inden fazlasına bulaşması hâlinde namaz sahih olmaz. Bundan az ise namaz kılmak caiz olmakla birlikte mekruhtur. İnsanın bedeninde, elbisesinde veya namaz kılacağı yerde, namaza mani olmayacak kadar az pislik bulunmasıyla namazın sahih olacağı düşüncesiyle, temizliği ihmal etmek yanlıştır. Bu pislikleri tamamen temizlemek mümkün iken, bunlarla namaz kılmak mekruhtur. Diğer taraftan, yeryüzünün tamamının Müslüman toplum için mescit kılındığı, yani her yer potansiyel olarak namaz kılınacak yer olduğu göz önünde bulundurularak, çevrenin de kirletilmemesine dikkat edilmelidir. (İ.P.)
Üzerinde kan, idrar vb. necaset bulunan kimse namaz kılabilir mi?
Namaz kılan kimsenin vücut, elbise ve namaz kılacağı yerde necaset yani pislik bulunmaması, namazın şartlarından biridir. Bunlar belirlenen ruhsat miktarlarını aşması halinde namazın sıhhatine/ geçerliğine engel olur.
Necasetler, necaset-i ğaliza ve hafife olarak iki kısımdır: Necaset-i ğaliza; ağır necaset anlamına gelmekte olup insan dışkı ve idrarı, kan, irin, kusmuk, şarap, leş, eti yenmeyen hayvanların dışkı, idrar ve salyaları, kümes hayvanlarının pislikleridir. Giysilerde, bedende veya namaz kılınacak yerde bu pisliklerden birinden, katı ise bir dirhemden (2, 8 gr. ) fazlası; sıvı ise avuç içinden/ el ayasından fazla bir alanı kaplayacak miktarı namazın sıhhatine engel olur.
Necaset-i hafife; hafif necaset anlamına gelmektedir. Kümes hayvanları dışındaki eti yenen ehli hayvanların dışkı ve idrarları ile kuşların pislikleri bu tür necasettendir. Bunların beden veya elbisenin 1/4 ‘inden fazlasına bulaşması halinde namaz sahih olmaz. Bu miktarlardan az olan ise namaza mani değildir. Fakat bu pislikleri tamamen temizlemek mümkünse bunlarla namaz kılmak mekruhtur (İbn Abidin, Reddu’l-muhtar, I, 209-210).
İş elbisesi ile namaz kılınabilir mi?
Namazın şartlarından birisi necasetten (pislikten) taharettir. Namaz kılacak kişinin elbisesinde, bedeninde ve namaz kılacağı yerde, kan, idrar, şarap, dışkı gibi namaza mani necasetler bulunmamalıdır (Merğînânî, el-Hidâye, I, 228,229). İşin cinsine göre iş elbisesinde bulunan badana, boya, madenî yağlar, pas ve benzeri kirler necaset olmadıkları için namazın sıhhatine engel değildir (Merğînânî, el-Hidâye, I, 228-248). Ancak, namaz için camiye veya mescide gidecek kişinin temiz elbise giymesi Kur’an-ı Kerim’in emridir (A’râf, 7/31).
