İstanbul’un Eyüp ilçesine adını veren Ebü Eyyüb el-Ensri Hazretleri‘nin de hemen yanı başında türbesinin bulunduğu Eyüp Camii, 7’den 70’e Müslümanların ve gayri Müslümanların her daim ziyaret ettiği bir yerdir.
Fatih Sultan Mehmed, 1453 yılında Ebu Eyyüb el-Ensari Hazretlerinin türbesini yaptırdıktan 5 yıl sonra 1458 tarihinde Eyüp Sultan Camii’ni yaptırıp ibadete açtı. Camiye ilave olarak bir medrese, bir hamam, bir imaret ve bir çeşme de inşa edilmişti. Bu eserler Eyüp Sultanı çokça ziyaret edilen bir merkez haline getirdi. Türbe civarında yerleşim de hızla arttı. Özellikle Anadolu’dan getirilip yerleştirilen Müslüman Türk nüfusu sayesinde buraya kısa zamanda sadece Müslüman ahalinin oturduğu bir mahalle kuruldu.
Eyüp Sultan Camisi dikdörtgen planda, mihrabı çıkıntılıdır. Merkez kubbe altı sütun ve iki filayağına müstenit kemerlere yaslanır, etrafında yarım kubbe, ortasında Eyüp Sultan türbesi, sandukasının ayak ucunda bir pınar, avlu ortasında asırlık bir çınar bulunmaktadır.
1458′den sonra çeşitli defalar tamir gören caminin minarelerinin boyu önceleri kısaydı, 1733′de yeni uzun minareler yapıldı. 1823′de deniz tarafındaki minare, yıldırımla hasar gördüğü için yeniden inşa edildi.
Cümle kapısı önündeki Sinan Paşa kasrı 1798′de yıktırılmıştır. Yerinde ulu bir çınar ağacı gölgesinde etrafı parmaklıklı bir set ve çimen sofa vardır. Parmaklığın dört köşesinde dört çeşmecik bulunur. Bunlara hacat çeşmeleri, kısmet çeşmeleri denir. Tamir edildikten sonra camiyi açıp namaz kılan Sultan III. Selim Mevlevi olduğu için parmaklıkların üzerinde Mevlevi sikkeleri vardır.
Dış avlunun caddeye açılan iki kapısı vardır. İç avlu 12 sütuna müstenit 13 kubbelidir.Avlunun ortası şadırvandır. Türbe tek kubbeli, 8 köşelidir. Türbe methalinde nakşı kademi saadet, sağında sebil bulunur.
Eyüp Sultan Camisi kubbesi: Mihrab eyvandır, minber mermerdir. Mihrab tarafı hariç üç tarafı galerilidir. Son cemaat yeri önünde 6 sütunlu ve 7 kubbeli bir revak vardır. Mermer cümle kapısı üzerinde 9 sıralık kitabenin ilk sırası:
Zehi münkadı emri gerdgar zılli Rabbani
Serefrazı cihandaranı asrın şahı devranı
Menarı nurfeşan sultan selim hanı bülend ikbal
Bilin gülbank dahi iyledi pür cümle azani.
Bu kadar çok kabir, türbe, lahit başka bir camide iç içe geçmemiştir. Serviler ve mezarlıklar cami çevresini uhrevi bir mekan yapar. Necip Fazıl, Fevzi Çakmak, Ferhat Paşa, Mehmet Paşa, Siyavuş Paşa, Beşir Fuad, Ahmet Haşim, Ziya Osman Saba, Sokullu Mehmet Paşa burada yatmaktadır.
Fatih’ten sonra asırlarca padişahlar Eyüp Sultan Camisi’nde kılıç kuşanmışlardır. Bunu Fatih başlatmış, ilk kılıcı Fatih’e Akşemseddin kuşatmıştır. Padişahlar Sinan Paşa Köşkü’nden kayıkla Bostan iskelesine gelir, camide iki rekat namaz kılar, şeyhülislam kılıcı kuşatırdı.
EYÜP SULTAN CAMİİ NEREDE, EYÜP SULTAN CAMİİ’NE NASIL GİDİLİR?
Eyüp Sultan Camisi İstanbul ilinin Eyup ilçesindedir. İstanbul’un özellikle Taksim, Mecidiyeköy gibi merkezi noktaları olmak üzere bir çok noktasıdan toplu taşıma araçları ile ulaşmak çok kolaydır. Araçları ile gidecekler için hemen yakınında İSPARK otoparkı bulunmaktadır.
